Ý nghĩa áo tứ thân - Trang phục của phụ nữ Kinh Bắc xưa

  • 09/10/2020
  • 19890

Những người phụ nữ kinh Bắc ở thế kỷ XX gắn liền với hình ảnh áo tứ thân, đôi guốc mộc và nón quai thao. Vậy ý nghĩa áo tứ thân là gì?

Để có được tà áo dài trở thành biểu tượng thì trước đó trang phục Việt Nam đã có sự biến đổi qua nhiều thời kì. Chiếc áo tứ thân từng là trang phục được người phụ nữ kinh Bắc lựa chọn sử dụng trong đời sống hằng ngày. Hiện nay tuy không còn được sử dụng phổ biến nhưng vào những lễ hội quan trọng, những buổi biểu diễn vẫn được nhiều người sử dụng, tái hiện lại hình ảnh người phụ nữ xưa. 

1. Nguồn gốc áo tứ thân

Không ai biết được cụ thể áo tứ thân ra đời từ bao giờ, chỉ biết rằng áo đã được xuất hiện trên hình khắc của trống đồng cách đây hàng nghìn năm. 

Tên gọi áo bắt nguồn từ khổ vải hẹp, hai khổ sau lưng và hai thân ở trước là tà áo. Ở thế kỷ 17, để phụ nữ có thể tiện lợi làm việc đồng áng thì áo được buộc hai tà phía trước lên trở nên gọn gàng hơn. 

Áo đã được xuất hiện trên hình khắc của trống đồng cách đây hàng nghìn năm

Áo đã được xuất hiện trên hình khắc của trống đồng cách đây hàng nghìn năm

2. Đặc điểm của áo tứ thân

Khi mặc áo tứ thân, người phụ nữ sử dụng ba lớp: ngoài cùng là 4 mảnh vải chia đều, tiếp đến là áo cánh và trong cùng là áo yếm. 

Lớp ngoài áo dài từ cổ xuống đầu gối, phần thanh sau mép dọc được khâu liền tạo thành sống lưng cho áo. Bên trong phụ nữ mặc áo yếm, với phụ nữ lớn tuổi thì sử dụng áo yếm màu đậm và phụ nữ trẻ thì mặc màu đỏ. Khi mặc áo tứ thân luôn kèm với chiếc thắt lưng làm từ vải lụa hay cái “ruột trượng” được dùng để đựng tiền và đồ vặt nhỏ. 

Thời kì đầu áo tứ thân chỉ có những gam màu tự nhiên, sử dụng màu nhuộm có sẵn trong thiên nhiên. Trải qua nhiều thời kì, đến nay áo đã được may với nhiều loại chất liệu và màu sắc khác nhau, làm nổi bật hơn hình ảnh của áo. 

Khi mặc áo tứ thân, người phụ nữ sử dụng ba lớp

Khi mặc áo tứ thân, người phụ nữ sử dụng ba lớp

3. Ý nghĩa áo tứ thân với phụ nữ Việt

Áo tứ thân không chỉ được người phụ nữ Việt trân trọng mà còn được rất nhiều nhà thơ, nhạc sĩ yêu thích: 

Nào đâu cái yếm lụa sồi?

Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?

Nào đâu cái áo tứ thân?

Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?

Áo tứ thân là một trang phục truyền thống của Việt Nam, làm nên sự đa dạng trong văn hóa. Trải qua một quá trình dài của lịch sử, có nhiều sự cải tiến nhưng áo tứ thân không làm mất đi vẻ đẹp xa xưa của người phụ nữ kinh Bắc một thời. Đồng thời khoác lên mình chiếc áo tứ thân cũng cho thấy được nét phóng khoáng, duyên dáng của phụ nữ hiện đại. Chiếc áo tứ thân có ý nghĩa rất lớn trong việc tôn vinh vẻ đẹp của người phụ nữ xưa, đó là những con người cần lao, chăm chỉ làm việc, dù mộc mạc nhưng lại rất cuốn hút. 

Áo tứ thân là một trang phục truyền thống của Việt Nam

Áo tứ thân là một trang phục truyền thống của Việt Nam

Không chỉ có ý nghĩa với phụ nữ, thiết kế của áo tứ thân cũng mang ý nghĩa đặc biệt. Phía trước áo có hai tà, phía sau hai tà tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu, phần yếm trong tượng trưng cho cha mẹ đang ôm ấp con vào lòng. 

Ngày nay áo tứ thân đang được sử dụng nhiều trong những buổi biểu diễn, lễ hội nhằm mục đích vừa tôn vinh, vừa quảng bá hình ảnh truyền thống của người phụ nữ Việt Nam xưa. Dù là hiện tại hay tương lai, áo tứ thân vẫn là một trong những sản phẩm đồng hành cùng cuộc sống của người Việt. 

 
 
 

 

[Xem thêm]  Ý nghĩa của đồng phục